ΑΝΤΑΛΛΑΓΕΣ: ΗΤΑΝ ΔΥΟ ΦΟΡΕΣ ΞΕΝΟΙ

ΑΝΤΑΛΛΑΓΕΣ: ΗΤΑΝ ΔΥΟ ΦΟΡΕΣ ΞΕΝΟΙ

Εκδότης: Lausanne Exchangees Foundation

Προετοιμάστηκε για δημοσίευση: Sefer Güvenç

Μετάφραση: Sula Aslanoğlu, Tanaş Cimbis, Tutku Vardağlı

Σχέδιο εξωφύλλου: Kudret Güvenç

Συγγραφή έκθεσης: Çimen Turan

Διαστάσεις: 21×29,5 εκ

Αριθμός σελίδων: 240

Εκτύπωση: Έγχρωμη

Γλώσσα: Τουρκικά και Ελληνικά

Τυπογραφείο: GM Printing and Trading Inc.

Ημερομηνία εκτύπωσης: Σεπτέμβριος 2015, Κωνσταντινούπολη

ISBN:978-605-64296-6-8

Στις 30 Ιανουαρίου 1923 υπογράφηκε στη Λωζάνη της Ελβετίας συμφωνία ανταλλαγής πληθυσμών μεταξύ της Κυβέρνησης της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης και της Ελληνικής Κυβέρνησης, η οποία προέβλεπε την υποχρεωτική ανταλλαγή (ανταλλαγής υποχρεωτική) «Τούρκων υπηκόων ελληνορθόδοξης θρησκείας εγκατεστημένων στην τουρκική επικράτεια και Ελλήνων υπηκόων της μουσουλμανικής επικράτειας εγκατεστημένα». Με τη συμφωνία αυτή, η οποία περιελάμβανε όσους είχαν εγκαταλείψει τις πατρίδες τους μετά τις 18 Οκτωβρίου 1912, περίπου δύο εκατομμύρια άνθρωποι και από τις δύο χώρες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα εδάφη της γέννησής τους.

Λόγω των πολιτικών εντάσεων μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας τα τελευταία χρόνια, η συντριπτική πλειονότητα των ανταλλαγών έφυγε από τη ζωή χωρίς να δει ποτέ τα εδάφη από την οποία γεννήθηκαν. Ωστόσο, λόγω προκαταλήψεων, υπάρχει δισταγμός για επίσκεψη σε αγροτικές περιοχές και χωριά, ειδικά εκείνα όπου εγκαταστάθηκαν ανταλλασσόμενοι άνθρωποι.

Για να καταργήσει τις προκαταλήψεις και να τερματίσει τη δειλία, το Ίδρυμα Αποδήμων της Λωζάνης ξεκίνησε ένα έργο με τίτλο «Μετανάστες: Ήταν δύο φορές ξένοι». Στο πλαίσιο του έργου, 21 Έλληνες πολίτες που δεν είχαν επισκεφθεί ποτέ πριν την Τουρκία λόγω προκαταλήψεων και δειλίας και 21 Τούρκοι πολίτες που δεν είχαν επισκεφθεί ποτέ την Ελλάδα, πραγματοποίησαν επίσκεψη 3 ημερών και 2 διανυκτερεύσεων στα μέρη που είχαν εγκαταλείψει οι πρόγονοί τους.

Πριν από την επίσκεψη πραγματοποιήθηκε συνέντευξη προφορικής ιστορίας με συνολικά 42 άτομα και από τις δύο χώρες. Και στις δύο ομάδες έγιναν οι ίδιες ερωτήσεις. Τους έκαναν ερωτήσεις για τις μεταναστευτικές ιστορίες των οικογενειών τους, τα προβλήματα που αντιμετώπισαν στη νέα τους πατρίδα και τη λαχτάρα τους για την πατρίδα που άφησαν πίσω τους οι πρόγονοί τους. Μια δεύτερη συνάντηση πραγματοποιήθηκε με αυτούς τους ανθρώπους αμέσως μετά την επίσκεψή τους. Έγιναν ερωτήσεις για το πώς τους υποδέχτηκαν στη χώρα που επισκέφθηκε, τι τους ενθουσίασε περισσότερο κατά την επίσκεψή τους στην πατρίδα των προγόνων τους, τι ένιωσαν, ποιες οι ομοιότητες και οι διαφορές μεταξύ των δύο λαών και αν οι απόψεις τους άλλαξαν μετά την επίσκεψη.

Το βιβλίο περιλαμβάνει δίγλωσσες τουρκικές και ελληνικές ηχογραφήσεις συνεντεύξεων προφορικής ιστορίας που έγιναν με 42 άτομα που επισκέφτηκαν την Τουρκία και την Ελλάδα πριν και μετά τις επισκέψεις τους. Οι συνεντεύξεις που πραγματοποιήθηκαν μετά την επίσκεψη συμπεριλήφθηκαν στον τίτλο «εντυπώσεις».

Κατά τη διάρκεια των συνεντεύξεων, παλιές φωτογραφίες από οικογενειακά λευκώματα ατόμων σαρώθηκαν και μεταφέρθηκαν σε ψηφιακά μέσα. Μια δίγλωσση έκθεση 42 πάνελ, διαστάσεων 70×100 cm, ετοιμάστηκε χρησιμοποιώντας παλιές φωτογραφίες σε οικογενειακά άλμπουμ, νέες φωτογραφίες που τραβήχτηκαν κατά τη διάρκεια των επισκέψεων και περιλήψεις συνεντεύξεων πριν και μετά την επίσκεψη. Τα εκθεσιακά πάνελ που ετοιμάστηκαν σε τέσσερα χρώματα περιλαμβάνονται στο βιβλίο σε μέγεθος 21×29,7.

Μια άλλη σημαντική ενότητα του βιβλίου είναι η εις βάθος αναφορά της συνέντευξης του έργου «Εργαζόμενοι: Ήταν δύο φορές ξένοι». Η έκθεση περιλαμβάνεται στο βιβλίο σε τρεις γλώσσες: Τουρκικά, Ελληνικά και Αγγλικά.

Αυτό το βιβλίο, που εκδόθηκε στο πλαίσιο του έργου «Emigrants: They Were Twice Strangers», είναι προϊόν μιας συλλογικής προσπάθειας. Εκ μέρους του Ιδρύματος Lausanne Exchangees, θα θέλαμε να εκφράσουμε την ατελείωτη ευγνωμοσύνη μας σε όλους όσους εργάστηκαν και συνέβαλαν.